Historia wypłat pomocy humanitarnej

Program pomocy humanitarnej

2003-2005

Wypłaty świadczeń robotnikom niewolniczym i przymusowym III Rzeszy, a właściwie tylko tej ich części, która spełniała warunki ustawy Bundestagu, nie wyczerpywały zobowiązań dzisiejszych Niemiec, przynajmniej w sferze moralnej, wobec byłych ofiar prześladowań nazistowskich. Zakończenie procesu wypłat nie oznacza też zdjęcia obowiązku udzielania pomocy tym osobom z Fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie". O konieczności objęcia pomocą medyczną i socjalną byłych ofiar nazizmu w Polsce, FPNP przekonywała Kuratorium Fundacji Federalnej od czasu pierwszych rozmów w sprawie wykorzystania środków wydzielonego w ramach Fundacji niemieckiej Funduszu "Pamięć i Przyszłość". Realizację programów pomocy humanitarnej FPNP rozpoczęła w 2002 r. przyłączając się do inicjatywy niemieckich i austriackich ortopedów, polegającej na organizowaniu bezpłatnych operacji wszczepiania endoprotez byłym ofiarom nazizmu, cierpiącym na ciężkie uszkodzenia stawów. Na prośbę poszkodowanych Fundacja podjęła się pośredniczenia w kontaktach ze stronami niemiecką i austriacką. Prowadziła rozmowy z koordynatorami programów, zajmowała się kompletowaniem dokumentacji medycznej nadsyłanej przez zainteresowanych, wstępną kwalifikacją wniosków, tłumaczeniem korespondencji napływającej z niemieckich i austriackich klinik, wyjaśnianiem wszelkich wątpliwości i nieporozumień w imieniu naszych poszkodowanych. Działalność tę Fundacja finansuje ze środków własnych. Z czasem udało się uzyskać wsparcie finansowe na pokrycie kosztów podróży dla pacjentów i osób towarzyszących także z Fundacji niemieckiej. Z bezpłatnych operacji skorzystało dotychczas ok. 250 pacjentów z Polski. Przełomowym momentem w działalności FPNP była inauguracja wiosną 2003 r. projektu opieki sanatoryjnej, pierwszego projektu pomocy humanitarnej, który uzyskał wsparcie Fundacji federalnej w ramach Funduszu "Pamięć i Przyszłość". Fundacja "Polsko-Niemieckie Pojednanie" uzyskała z Funduszu prawie 300 000 euro na pokrycie kosztów kuracji sanatoryjnych w polskich uzdrowiskach byłych robotników niewolniczych i przymusowych III Rzeszy z Polski i Białorusi.

Dopingowana i wspomagana przez organizacje zrzeszające ofiary reżimu nazistowskiego, Fundacja wciąż zmierzała do rozszerzenia działalności na tym polu. Pierwszy program pomocy humanitarno-socjalnej rozpoczęliśmy już w kwietniu 2004 roku. Żyjące ofiary prześladowań hitlerowskich, będące beneficjentami fundacji jak i te, które pomimo udokumentowanego uszczerbku na zdrowiu, nie otrzymały do tej pory świadczeń z Fundacji Federalnej, mogły ubiegać się o pomoc finansową w ramach nowego programu. Głównym kryterium przyznawania pomocy była ciężka sytuacja materialna. O tym, jakim zainteresowaniem cieszyła się oferowana przez nas pomoc, mówią same liczby. W trakcie dwóch lat trwania programu, na skutek wzrostu zainteresowania, musieliśmy zwiększyć wysokość środków na finansowanie z 10 mln, w pierwszym roku, do 26 mln zł. w ostatnim. Łącznie do dnia 31 grudnia 2006 roku fundacja przeznaczyła na ten cel 44.141,40 tys. zł. ze środków własnych. Chcąc zwiększyć liczbę osób objętych pomocą humanitarno-socjalną, należało niestety zmniejszyć wypłacane kwoty. 
Początkowo program miał mieć charakter jednorazowych wypłat, jednak szybko okazało się, że zapotrzebowanie jest tak duże, że należało zmienić jego formę. Osoby, które otrzymały już pomoc w ramach tego programu, mogły po upływie 12 miesięcy ponownie składać wnioski na dowolny projekt A, B, C lub D (patrz tabela). Najczęściej przyznawaną pomocą, bo aż w 28.989 rozpatrzonych wniosków, był zasiłek socjalny i refundacja leków (14.865). Mniejszym zainteresowaniem cieszyły się pozostałe formy pomocy tj. refundacja sprzętu medycznego lub pokrycie kosztów leczenia. Z pewnością było to związane z koniecznością przedstawienia faktur za kupione leki, sprzęt medyczny, opłaty za zabiegi bądź sanatorium itp., czyli wcześniejsze zapłacenie rachunków. Naszych beneficjentów nie zawsze było na to stać. Doświadczenia zdobyte podczas trwania programu wykorzystaliśmy później przy planowaniu i realizacji najnowszego programu humanitarnego. 

Przez dwa lata trwania programu fundacja rozpatrzyła 48.734 wnioski.

Program ortopedyczny

2003-2007

Zawsze staraliśmy się wychodzić naprzeciw potrzebom naszych beneficjentów. Są to osoby starsze, często poważnie chore, cierpiące na specyficzne schorzenia. Potrzebują one nie tylko pomocy socjalnej, ale również rzeczowej (w postaci leków, sprzętu medycznego) i usługowej (pokrycia kosztów operacji). Dlatego pomoc humanitarno-socjalna nie może sprowadzać się jedynie do wypłacania zasiłków pieniężnych.
Fundacja "Polsko-Niemieckie Pojednanie" uczestniczyła w latach 2003-2007 w akcji polegającej na umożliwieniu osobom 

poszkodowanym skorzystania z bezpłatnych operacji wszczepienia endoprotez stawu biodrowego lub kolanowego w klinikach na terenie Niemiec i Austrii. I chociaż stres związany z podróżą i operacją w obcym kraju jest duży, nie brakowało chętnych, a wszystkie osoby już po zabiegu były bardzo zadowolone z  troskliwej opieki i poziomu usług medycznych. Program ten skierowany był do wszystkich osób poszkodowanych w czasie drugiej wojny. Przez ponad 5 lat poszkodowani z Polski skorzystali z prawie 300 bezpłatnych operacji w niemieckich i austriackich klinikach.

Program pomocy humanitarnej ze środków tzw. darowizny Flicka

2006-2007

20.06.2007 r. Fundacja zakończyła dwa projekty pomocy humanitarnej realizowane od 20.04.2006 r., finansowane ze środków tzw. darowizny Flicka, pozostających w dyspozycji niemieckiej Fundacji "Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość" - projekt ortopedyczny i projekt sanatoryjny. Darowizną Flicka Fundacja określa darowiznę, która wpłynęła od spadkobiercy przedsiębiorcy niemieckiego, zatrudniającego w czasie II wojny światowej przymusowych robotników. 
Z tych funduszy uruchomiliśmy program, w ramach którego byli więźniowie obozów koncentracyjnych, gett, ciężkich więzień oraz osoby deportowane na tereny III Rzeszy do pracy w przemyśle i sektorze publicznym, mogły skorzystać z kuracji sanatoryjnych i operacji ortopedycznych.

Z pobytu w jednym z siedmiu polskich uzdrowisk w: Ciechocinku, Inowrocławiu, Ustroniu Morskim, Konstancinie, Nałęczowie, Bochni i Cieplicach-Zdroju skorzystało prawie 1300 osób. W ramach projektu ortopedycznego przeprowadzono 56 operacji wszczepienia endoprotez stawów biodrowych i kolanowych w klinice uniwersyteckiej w Poznaniu.

Projekt pomocy humanitarnej dla tzw. spóźnionych wnioskodawców

Specjalnie dla tych, którzy wysłali udokumentowane wnioski o przyznanie świadczeń po ustalonym terminie i tym samym nie mogli otrzymać wypłat odszkodowań, utworzyliśmy osobny projekt pomocy humanitarnej. Projekt ten był finansowany z odsetek Fundacji Federalnej. Mogły wziąć w nim udział osoby, które nie złożyły wniosków o przyznanie świadczenia w przewidzianym w ustawie niemieckiej terminie (czyli do 31.12.2001 r.), natomiast udokumentowały prześladowania hitlerowskie i przesłały wniosek do dnia 6 września 2006 roku.

Kwoty wypłacane w ramach tego projektu były niestety niższe, niż świadczenia wypłacane na mocy ustawy. Zależało nam jednak szczególnie na objęciu pomocą tej grupy poszkodowanych, ponieważ wiemy, że osoby te były uprawnione do otrzymania świadczenia i jedynie przeszkody formalne wynikające z ustawy niemieckiej pozbawiły je tego prawa.

Program pomocy socjalnej i medycznej

14 czerwca 2007 roku Fundacja uruchomiła nowy program "pomocy socjalnej i medycznej" finansowany ze środków resztkowych. Nauczeni doświadczeniami z poprzednich lat, podzieliliśmy ten program już tylko na dwa projekty - zasiłek socjalny i zasiłek na zakup leków. To właśnie te formy pomocy cieszyły się ostatnio największym zainteresowaniem. 

Zaprzestaliśmy również refundacji leków, na rzecz zasiłku na ich zakup. Zbieranie faktur i ich przesyłanie na adres Fundacji, ale przede wszystkim wcześniejsze płacenie za leki, było dużym problemem dla naszych beneficjentów. Dlatego w najnowszym programie wystarczyło przedstawić zaświadczenie lekarskie, aby uzyskać zasiłek. Przyjmowanie wniosków zakończyliśmy z dniem 31 grudni 2007 r. Wpłynęło blisko 100 000 podań od osób zainteresowanych. 

Program pomocy humanitarnej "Pamiętamy - nie jesteście sami

26 listopada 2007r. Fundacja "Polsko-Niemieckie Pojednanie" oraz PKO Bank Polski podpisały umowę dotyczącą wspólnego, otwartego program pomocy humanitarnej "Pamiętamy - nie jesteście sami" skierowanego do byłych żołnierzy Armii Krajowej z lat 1939-1945. Jest to pierwszy program z którego pomoc dla ofiar nazizmu finansowana jest ze środków polskich. Z programu finansowana jest jednorazowa doraźna pomoc dla żołnierzy AK znajdujących się obecnie w trudnej sytuacji życiowej, która może być przeznaczona na:
podstawowe potrzeby życiowe,
dofinansowanie kosztów leczenia lub zakupu sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego,
wsparcie w przypadkach zaistnienia zdarzeń losowych (konieczność poddania się operacji ratującej życie, kradzież, pożar, klęska żywiołowa).

Doraźna pomoc jest przyznawana na podstawie wniosku oraz załączonej do niego dokumentacji potwierdzającej przynależność do AK w latach 1939-1945 oraz dokumentów potwierdzających aktualną sytuację materialną i zdrowotną. Wypłaty świadczeń dokonywane są za pośrednictwem PKO Banku Polskiego, posiadającego ponad tysiąc oddziałów na terenie całej Polski.
Z programu zostaną wyłączone te osoby, które mogły składać wnioski w ramach innych projektów prowadzonych przez Fundację "Polsko-Niemieckie Pojednanie". Program jest otwarty i czekamy na zgłoszenia od b. żołnierzy AK, którzy potrzebują takiej pomocy.